Kadın hastalığı olarak bilinen fibromiyalji, erkekleri de tehdit ediyor
Toplumda kadın hastalığı olarak bilinen fibromiyalji, erkekleri de tehdit ediyor. Yapılan çalışmalar, hastalığın erkeklerde de kadınlarla aynı sıklıkta görüldüğünü ortaya koyuyor. Türkiye’de de 600 bin ile bir milyon arasındaki erkeğin fibromiyalji hastası olduğu tahmin ediliyor.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Doç. Dr. Emrullah Hayta, çağımızın önemli sağlık problemlerinden biri olarak tanımlanan fibromiyaljinin, pandemide görülme sıklığının arttığına işaret etti.
Doç. Dr. Hayta, dünya nüfusunun yüzde 4’ünü etkileyecek kadar yaygın görülen bir hastalık olan fibromiyaljinin yorgunluk, uyku bozukluğu, hafıza ve duygu durum sorunlarının eşlik ettiği yaygın kas-iskelet sistemi ağrısıyla, yaşam kalitesini oldukça düşürebildiğini söyledi.
”Hastalık erkeklerde de kadınlar kadar sık görülüyor”
Toplumda kadın hastalığı olarak bilinmesine karşın fibromiyaljinin aslında erkekleri de tehdit ediyor. Son yıllarda yapılan çalışmalar, fibromiyaljinin erkeklerde de sık görüldüğünü ortaya koyuyor. Hatta bazı epidemiyolojik çalışmalar, neredeyse kadınlarla aynı sıklıkta görüldüğünü bildiriyor. Bu sıklık kadınlarda yüzde 3.8-4.8 erkeklerde de yüzde 1.6-4.8 oranında değişiyor.
‘Türkiye’de de 600 bin ile bir milyon arasındaki erkek fibromiyalji hastası”
Ülkemizde her yıl yaklaşık 100 bin kişiye fibromiyalji tanısı konuyor. Hastalığın tanınmasıyla bu rakamın her yıl artacağı düşünülüyor. Çünkü birçok belirtiyle seyredebilmesi ve çoğu hastalıkları taklit edebiliyor olması nedeniyle, tanı konulması 10 yılı bulabiliyor.
Türkiye’de de 600 bin ile bir milyon arasındaki erkeğin fibromiyalji hastası olduğu tahmin ediliyor. Fibromiyaljinin kadın hastalığı olarak düşünülmesinin en önemli nedenleri ise erkeklerin ağrı semptomlarıyla doktora başvurmada kadınlara göre daha isteksiz davranmaları ve tanı için şart görülen vücuttaki hassas nokta sayısının erkeklerde daha az olması. Ancak 2010 yılında revize edilen teşhis protokolünün kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte artık daha fazla erkeğe fibromiyalji tanısı konuluyor.
Pandemi hastalığı artırdı
Covid-19 pandemi sürecinde fibromiyalji teşhis edilen erkeklerin sayısında artış yaşandı. Bu artışın, pandemi koşullarında belirginleşen gelecek kaygısı, evde ergonomik olmayan koşullarda çalışmak zorunda kalmak, hareketsizlik ve stres gibi nedenlerden kaynaklandığı düşünüyoruz. Tedavi olmayan ya da tanı konulamayan erkek hastalar günlük iş hayatlarında ve sosyal çevrelerinde oldukça zorlanabiliyor. Öyle ki iş yerindeki verim ve performans yüzde 50 gibi ciddi oranda azalabiliyor.
”Kadınlarda yaygın ağrı, erkeklerde depresyon”
Kaslarda ve yumuşak dokularda gelişen ağrı en sık görülen belirti olsa da, fibromiyalji hastalarında birçok vücut sistemine ait bulgular gelişebiliyor. Fibromiyalji semptomları erkeklerde, kadınlara göre biraz farklılık gösteriyor. Kadınlarda yaygın ağrı, yorgunluk, sabahları dinlenmemiş olarak uyanmak, stresli ruh hali ve unutkanlık gibi belirtiler ön planda oluyor. Erkeklerde ise en sık depresyon, anksiyete, omurga ağrısı, yorgunluk ile uyku bozukluğu şikayetleriyle karşılaşıyoruz.
Kimler risk altında?
Fibromiyalji, beyin ile omuriliğin ağrılı ve ağrısız sinyalleri işleme yeteneğinde bozulma sonucu oluşuyor. Ağrılı ve ağrısız uyarana karşı artmış olan duyarlılığın nedeni bugün tam bilinmese de, hangi bireylerin fibromiyalji için risk altında oldukları tahmin edilebiliyor. Örneğin ailesinde fibromiyalji öyküsü olanlarda, sık sık viral enfeksiyon geçirenlerde, fiziksel ya da duygusal travma yaşayanlarda, hassas ve mükemmeliyetçi kişilik yapısına sahip stresli kişilerde fibromiyalji daha sık görülüyor.
