Kortizon korkusu, astımlıyı tedaviden kaçırtıyor

Türkiye’de her 12-15 erişkinden biri, her 7-8 çocuktan biri astım hastası. Tüm dünyada görülme sıklığı artan astım, tamamen ortadan kaldırılamıyor. Ancak iyi bir tedaviyle kişi normal yaşayabiliyor. Uzmanlar tarafından ”en iyi huylu kronik hastalık” olarak nitelendirilen astımın tedavisinde, hasta uyumu çok kötü durumda. Çünkü hastalar kortizon korkusu nedeniyle ilaçları kullanmıyor. Nefes yoluyla alması gereken ilaçların cihazlarını kullanmakta zorlanıyor.

GSK Türkiye tarafından, ”Dünya Astım Günü ”kapsamında düzenlenen basın toplantısında, Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Arzu Yorgancıoğlu, astım ve tedavisi hakkında bilgiler verdi.

ASTIM NEDİR?

Astım, kronik bir hastalıktır. Astımda hava yollarında iltihabi durum söz konusu. Ancak bu mikrobik bir iltihap değil. Hava yollarında ödem, şişlik ve iltihap olur. Bunun da nedeni, genetik ve çevresel faktörler. Genetik olarak yatkınlığı olan kişi, çevresel etkenlerle karşılaştığında astım ortaya çıkıyor. Tek başına çevresel etkenler, astıma neden olmaz. Mutlaka bir genetik yatkınlık da olması lazım. Anne astımlı ise bebekte olma olasılığı yüksek. Her iki ebeveynde de var ise, çocukta görülme sıklığı çok daha yüksek. Astım görülme sıklığı tüm dünyada artırıyor. Dünyada 300 milyon astımlı var. Türkiye’de 12-13 erişkinden ve 7-8 çocuktan biri astım hastası.

HANGİ ÇEVRESEL FAKTÖRLER TETİKLİYOR?

Nemli ve kirli hava, sigara, dışarıdan hava yolu ile aldığımız alerjenler örneğin polenler, küf yada mantar gibi pek çok çevresel etken hava yoluyla alındığında, genetik yapıdan dolayı hava yollarında reaksiyon gelişiyor, ödem gelişiyor. İltihabi durum oluşuyor. Bu iltihabi durumdan dolayı da bu tetikleyicilere daha fazla reaksiyon veriyorlar. Örneğin tıkanıyorlar, krize girebiliyor.

ASTIMIN İP UÇLARI

Astımın kuşkulanmamız gereken durumları var. Çocukluk döneminde, erişkin dönemde sık solunum yolu enfeksiyonu geçiriliyorsa kuşkulanmak gerekir. Ya da bir kişi ”grip oldum göğsüme indi. 2- 3 aydır öksürüğüm kesilmedi” diyorsa, mutlaka bir göğüs hastalıkları uzmanına başvurmalı. Yine, özellikle gece ya da sabah kötüleşen, fazla miktarda öksürük, hırıltılı solunum, nefes darlığı ve göğüs baskı hissi de astım belirtileri arasında yer almakta.

ASTIM ÖLDÜRÜR MÜ?

Eskiden koruyucu tedaviler başlamadan önce, ataklar sırasında ölümler çok oluyordu. Ancak koruyucu tedaviyle ölümler çok azaldı. Çünkü koruyucu tedavi atakları çok azalttı. Astım tedavisinde iki tür ilaç var, rahatlatıcı ve koruyucu ilaçlar. Rahatlatıcı ilaçları akut dönemde, yani hasta tıkandığı zaman veriyoruz. Ancak bizim için asıl önemli olan, sürekli olan iltihabın üzerine yapacağımız baskı. Bunun içinde koruyucu ilaçları kullanmak lazım. Astımı tamamen ortadan kaldıramıyoruz. Ancak iyi tedavi olan bir astımlı tamamen normal yaşayabilir, istediği işi yapabilir. Astım hemen hemen en iyi huylu kronik hastalıklardan biri diyebilirim.

KORUYUCU TEDAVİ NEDİR?

Koruyucu tedaviyi nefes yoluyla verilen ilaçlarla (inhalasyon) yapıyoruz. Eğer koruyucu tedaviyi iyi yaparsanız, hasta risk faktörleriyle karşılaştığında ya atağa girmiyor, ya da çok hafif geçiriyor. Bu noktada hasta uyumu ve eğitim çok önemli. Ancak hem dünyada, hem de Türkiye’de hasta uyumu çok kötü. Çünkü hastalar bu inhalerleri kabullenememiş durumda. Bu ilaçları kullanmak biraz zor. Özel cihazlarla ilaçları almaları gerekiyor. Bunları kullanmakta zorlanıyorlar. O yüzden hastaya kullanma yöntemleri çok iyi anlatmak lazım.

”EYVAH KORTİZON VAR” DEYİP KULLANMIYOR

Ayrıca bu ilaçların içinde içinde kortizon var. Ve bizde de özellikle kadınlarda kortizon korkusu var. Bu ilaçların içinde mikrogram dozunda kortizon var. O kadar düşük, minimum dozda kortizonla hava yollarını ulaşılıyor ki… Ve o kadar sistemik etkisi az ki bunların. İçine bakıp ”eyvah kortizon var” deyip kullanmıyor hasta. Kortizon iltihap hücrelerini baskılıyor. Astım hastaları tedavi görmediği zaman havayolu daralması giderek artar, nöbetler gelir. İltihap kalıcı hale gelir. Bronşların yapısını bozar. Astım olmaktan çıkar ve iyi tedavi olmazsa Koah’a gider. Astım hastaları da, diyabet ya da tansiyon hastası gibi ömür boyu ilaçlarını kullanmak zorunda.

ASTIM HASTASI ÇOCUKLAR

Çocuk hastalarda ise aileye büyük görevler düşmekte. Astımlı çocukların aktivitelerini kesinlikle kısıtlamayacfğız. Yanlarında kesinlikle sigara içmeyeceğiz. Kirli havadan koruyacağız. İlacını düzenli kullandıracağız.

(Visited 127 times, 1 visits today)