Otizm teşhisleri artarken bilim dünyası yeni çözümler arıyor
- Kalp sağlığında erken tanı hayat kurtarıyor - 28 Eylül 2025
- Gençlerde demans riski iki katına çıktı - 27 Eylül 2025
- Huntington hastalığında gen tedavisi umut vadediyor - 27 Eylül 2025
Otizm spektrum bozukluğu (OSB) teşhisleri dünya genelinde endişe verici bir hızla artarken, bilim insanları ve uzmanlar bu artışın nedenlerini ve olası tedavi yollarını araştırıyor. Son zamanlarda, dikkat çekici bir gelişme yaşandı: Bir kanser ilacının otizm tedavisinde de kullanılma potansiyeli gündeme geldi ve hatta FDA onayı için hazırlanıyor olması, otizm topluluğu için yeni bir umut ışığı oldu.
www.foxnews.com haberine göre, Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) verilerine göre, 1970’lerde 5.000 ila 10.000 çocukta bir görülen otizm, 2022’ye gelindiğinde her 31 çocuktan birinde teşhis ediliyor.
Seattle merkezli Atossa Therapeutics’in kurucusu Dr. Steven Quay, “Otizm artık ders kitaplarında saklı, nadir bir rahatsızlık değil; okulların, kliniklerin ve ailelerin günlük yaşamının bir parçası” yorumunu yapıyor.
Artan Teşhislerin Sırrı: Bir Salgın mı, Daha İyi Farkındalık mı?
Los Angeles merkezli psikolog Dr. Aggie Papazyan, otizmin yaygınlığındaki artışın bölgelere göre değiştiğini ve güçlü teşhis mekanizmalarına sahip yüksek gelirli ortamlarda daha belirgin olduğunu belirtiyor. Ancak Papazyan’a göre, bu artışın bir “salgın” olduğu yanılgısı yaygın. “Biyolojik vakalarda ani bir artış yok gibi görünüyor,” diyen uzman, artan farkındalık, genişleyen tanı tanımları ve erken müdahale programlarına erişimin artmasının, teşhis sayılarındaki yükselişte büyük rol oynadığını vurguluyor. Yıllar önce otizmli birçok bireyin “gözden kaçırıldığını, yanlış teşhis edildiğini veya farklı şekilde etiketlendiğini” ekliyor.
Ancak Dr. Quay, artışın sadece daha iyi tespitlerden kaynaklandığını düşünmenin “safça” olacağını, çevresel faktörlerin de rol oynayabileceğini ifade ediyor. Doğum öncesi maruziyetler, anne sağlığındaki değişiklikler ve erken çocukluk deneyimlerinin bu konuda etkili olabileceği düşünülüyor.
Yetişkinlerde Gözden Kaçan Otizm Belirtileri
Uzmanlar, otizm spektrumunun yetişkinlerde de sıklıkla gözden kaçan belirtilere sahip olduğu konusunda uyarıyor. Sosyal etkileşimde zorluklar, tekrarlayan davranışlar ve belirli ilgi alanlarına aşırı odaklanma gibi belirtiler, erken yaşta teşhis edilmediğinde yetişkinlikte yaşam kalitesini olumsuz etkileyebiliyor.
Geleceğe Yönelik Umutlar ve İhtiyaçlar
Hem Dr. Quay hem de Dr. Papazyan, artan otizm teşhislerine karşı koymak için damgalamayı azaltmanın, farkındalığı ve kabulü artırmanın önemine dikkat çekiyor. Özellikle hizmetlere erişemeyen topluluklarda tanı ve değerlendirme hizmetlerinin genişletilmesi, konuşma, mesleki ve davranışsal terapiler gibi erken müdahale programlarına daha fazla fon sağlanması gerektiği vurgulanıyor.
Ayrıca, otistik bireylerin yaşları ilerledikçe ruh sağlığı hizmetleri, maddi yardım ve yaşam becerilerinin geliştirilmesi gibi desteklere olan ihtiyaçları da büyük önem taşıyor. Dr. Quay, “Çocukluk döneminin ötesine geçen müdahalelere ihtiyaç var, çünkü otistik yetişkinler hayatlarının çoğunu okul sisteminin dışında geçirecekler, ancak onlar için hizmetler neredeyse yok denecek kadar az,” diyor.
Papazyan, otizmin yaygınlığının yakın gelecekte artmaya devam edeceğini, ancak bir platoya ulaşacağını öngörüyor. Dr. Quay ise çevresel etkenlerin tespit edilip azaltılması halinde istikrara kavuşabileceğimizi umuyor.
Kanser ilacının otizm tedavisinde umut vadeden bu potansiyel, bilim dünyasının otizmle mücadelede yeni ve yenilikçi yollar arayışının bir göstergesi. Bu gelişmeler, milyonlarca otizmli birey ve aileleri için geleceğe dair önemli bir umut kaynağı oluşturuyor.
