Aile hekimlerinden, ”yaşam tarzı değişikliği birçok kanserden korur” çağrısı

Aile hekimlerinden, ”yaşam tarzı değişiklikleriyle birçok kanser türünden korunabilirsiniz” çağrısı. İSTAHED Bilim Komisyonu üyesi Uzm. Dr. Ekin: ”Tavsiye edilen yaşam tarzı önerileri tütünden kaçınmak, aktif olmak, obeziteden kaçınmak, sağlıklı bir diyet yemek, alkolü sınırlamak veya ortadan kaldırmak, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korunmak, güneşe maruz kalmaktan kaçınmak ve uygun kanser taraması yaptırmaktır.”

İSTAHED (İstanbul Aile Hekimliği Derneği) Bilim Komisyonu Üyesi Uzm. Dr. Gülden Uzer Ekin, Dünya Kanser Günü nedeniyle yaptığı açıklamada, yaşam tarzı değişiklikleriyle birçok kanser türünden korunmanın mümkün olduğuna dikkati çekti.

Kanserle ilgili ilk yazılı belge ne zaman?

Kanserin kelime anlamı, vücudumuzun çeşitli bölgelerindeki veya dokudaki hücrelerin düzensiz ve kontrolsüz olarak bölünüp çoğalmasıyla ortaya çıkan bir hastalık grubu. Kanser, insanlık tarihi kadar eskidir. Kanserle ilgili ilk yazılı belge, M.Ö. 3000 Edwin Smith papirüsünde tanımlanmıştır. Bu papirüslerde meme kanseri olan sekiz vaka tanımlanmakta ve tedavisinin olmadığı belirtilmektedir. M.Ö. 460-370’da ilk defa Hipokrat kanser için ‘karkinos’ ya da ‘karkinoma’, M.S. 130-200’de Galen, tümörleri tanımlamak için şişkinlik ‘onkos’ adını kullanmıştır.”

Tavsiye edilen yaşam tarzı önerileri

Kanser, ülkemizde ve dünyada ölüm nedenleri arasında kalp damar hastalıklarından sonra ikinci
sırada yer alıyor. Küresel olarak yaklaşık her 6 ölümden biri, ülkemizde ise her 5 ölümden biri kanser nedeniyledir.
Birçok kanser türü genel yaşam tarzı değişiklikleri ve tarama stratejileriyle önlenebilir. Önleme stratejileri, kanseri teşvik eden çevresel ve yaşam tarzı risk faktörlerini değiştirmeye odaklanır. Temel yaşam tarzı değişiklikleri kanser oranları üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Güncel bilgiler doğrultusunda tavsiye edilen yaşam tarzı önerileri arasında tütünden kaçınmak, fiziksel olarak aktif olmak, obeziteden kaçınmak, sağlıklı bir diyet yemek, alkolü sınırlamak veya ortadan kaldırmak, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korunmak, güneşe maruz kalmaktan kaçınmak ve uygun kanser taraması yaptırmaktır.

Hangi yaşam tarzı değişikliği hangi kanser riskini azaltır?

Uzun süredir tütün kullananlar için bile sigarayı bıraktıktan sonra her yaş için sağlık açısından faydalar görülebilir.

Alkol alımı, hafif ila orta miktarlarda bile kolon, meme, özofagus ve orofarengeal kanser riskini artırır.

Fiziksel aktivite birçok farklı kanser türü için azaltılmış bir riskle ilişkili olmakla birlikte, en kuvvetli veriler kolon ve meme kanseri riskinde azalmaya işaret etmektedir.
Obezitenin birçok kanser türü riskini artırdığı ve kilo kaybının riski azalttığı bulunmuştur.

Kırmızı et ve işlenmiş et tüketimi kolorektal kanser açısından risk faktörüdür. Koyu yeşil, kırmızı ve turuncu, lif bakımından zengin baklagilleri içeren sebzelerin tüketimi, kepekli tahıllarla beslenmek, kırmızı ve işlenmiş etleri, şekerle tatlandırılmış içecekleri veya yüksek işlenmiş gıdaları ve rafine tahıl ürünlerini sınırlamak sağlıklı diyet önerileri içerisinde yer almaktadır.

Akdeniz diyeti (yüksek meyve, sebze, fındık, baklagiller, kepekli ekmek, balık ve zeytinyağı kullanımı) kanser riskini yüzde 4 ila yüzde 12 oranında, vejetaryen diyet ise vejetaryen olmayanlara göre kanser riskini yüzde 17 oranında azaltmaktadır.

Tütün kullanımı kanserin en önlenebilir nedenidir

Tütün kullanımı kanserin en önlenebilir nedenidir. Sigara, akciğer kanseri için en güçlü risk faktörüdür ve riski 10 ila 20 kat artırmaktadır. Sigara, löseminin yanı sıra ağız burun boşluğu, paranazal sinüsler, nazofarenks, gırtlak, yemek borusu, pankreas, karaciğer, mide, serviks, böbrek, kalın bağırsak ve mesane kanserleri için de etken faktördür.

Değiştirilebilir çevresel faktörler nelerdir?

Kanser görülme sıklığını arttıran ve potansiyel olarak değiştirilebilir veya önlenebilir çevresel etmenler arasında aşırı güneş ışığına veya yapay ultraviyole ışınlarına maruz kalma, hava kirliliği, kapalı ortamlarda radon gazı ve içme suyundan alınan arsenik yer almakta. Cilt kanseri doğal ve yapay ultraviyole maruziyetiyle doğrudan ilişkilidir.

(Visited 72 times, 1 visits today)