“Yeni nesil esigara”lar yüksek bağımlılık potansiyeline sahip
- Filtreli içerikler gençlerde “mükemmel profil” takıntısına neden oldu - 24 Kasım 2025
- “Yeni nesil esigara”lar yüksek bağımlılık potansiyeline sahip - 23 Kasım 2025
- Dünyanın en büyük sağlık riski obezite ve hava kirliliği - 22 Kasım 2025
Son yıllarda özellikle Z kuşağı ve genç profesyoneller arasında hızla yayılan yeni nesil esigara ve benzeri ısıtılmış tütün ürünleri (HTP’ler), geleneksel sigaraya kıyasla “daha az zararlı” olduğu algısıyla popülerlik kazanıyor. Reklam kampanyaları, bu cihazların tütünü yakmak yerine ısıttığını ve duman yerine “aerosol” ürettiğini vurguluyor.
Ancak uluslararası bilimsel literatürdeki son çalışmalar, bu ürünlerin pazarlama iddialarının aksine, ciddi sağlık riskleri taşıdığını ve kullanıcıları yüksek düzeyde nikotin bağımlılığı tuzağına çektiğini net bir şekilde gösteriyor. İşte en güncel bilimsel veriler ışığında yeni nesil esigara ve HTP’lerin bilinmeyen zararları.
1. “Daha Az Zararlı” Miti Çöküyor: Toksinler ve Kimyasal Kokteyl
Isıtılmış tütün ürünleri, normal sigaraya göre daha az katran ve bazı kanserojen içerikler salabilir, ancak bu durum onları güvenli yapmıyor. Tütünün 350°C civarında ısıtılması, yeni ve benzersiz kimyasal maddelerin oluşumuna yol açar.
Önemli Bilimsel Bulgular:
Yeni Kimyasal Maddeler: Isıtma süreci, geleneksel sigarada bulunmayan veya daha düşük seviyelerde olan glisidol, formaldehit siyanohidrin ve asetamid gibi toksinleri ortaya çıkarır. Bu maddelerin uzun vadeli etkileri henüz tam olarak bilinmese de, bazıları potansiyel kanserojendir.
Yüksek Nikotin Seviyesi: Çalışmalar, bu cihazların, kullanıcıların geleneksel sigaradaki kadar, hatta bazen daha yüksek oranda nikotin almasını sağladığını gösteriyor. Bu da tütün bağımlılığı seviyesini koruyor veya artırıyor.
Ultra İnce Partiküller: HTP’lerin ürettiği aerosol, akciğerlerin derinliklerine inebilecek çok küçük (ultra ince) partiküllere sahiptir. Bu partiküllerin solunması, kan dolaşımına geçişi hızlandırarak kalp ve damar sistemi üzerindeki baskıyı artırır.
2. Akciğer ve Kalp Sağlığı Üzerindeki Doğrudan Etkiler
Yeni neslin tercihi olan bu cihazlar, özellikle kardiyovasküler sistem üzerindeki etkileri nedeniyle bilim insanlarının odağında yer alıyor.
Kardiyovasküler Riskler (Kalp ve Damar Sağlığı)
2023 yılında yayımlanan kapsamlı bir inceleme, HTP kullanımının damar sertliği (ateroskleroz) riskini artırdığını ortaya koydu. Nikotin ve aerosoldeki kimyasallar:
Kan Damarlarını Daraltır: Kullanımdan hemen sonra damar fonksiyonlarını bozarak kan akışını zorlaştırır.
Yüksek Tansiyon: Kalp atış hızını ve kan basıncını yükselterek uzun vadede hipertansiyon riskini tetikler.
Akciğer Hasarı ve İltihaplanma
Yeni nesil esigaraların “duman değil, su buharı” yaydığı iddiasının aksine, üretilen aerosol tütün kalıntıları ve kimyasal bileşikler içerir. Bu aerosol, akciğerlerde kronik iltihaplanmaya neden olabilir.
Küçük Hava Yolları Hastalığı: Araştırmalar, HTP kullananlarda bronşit benzeri semptomların ve küçük hava yollarında daralmanın görülebileceğini gösteriyor.
Bağışıklık Yanıtının Baskılanması: Aerosoldeki toksinler, akciğerlerin bakteri ve virüslerle savaşma yeteneğini (makrofaj fonksiyonunu) azaltarak enfeksiyon riskini artırabilir.
3. Gençler İçin “Başlangıç Kapısı” Etkisi (Gateway Effect)
Belki de en endişe verici olanı, bu ürünlerin “başlangıç kapısı” (gateway) görevi görmesidir. Geleneksel sigarayı hiç denememiş gençlerin, daha az riskli olduğu algısıyla HTP’lere başlaması ve ardından daha güçlü nikotin ihtiyacını karşılamak için normal sigaraya geçmesi sıkça gözlemlenen bir durumdur.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), HTP’lerin sigarayı bırakma ürünü olarak kabul edilmemesi gerektiğini ve genç kullanıcı sayısını artırarak halk sağlığına tehdit oluşturduğunu defalarca belirtmiştir.
Son literatür çalışmaları, ısıtılmış tütün ürünlerinin kesinlikle zararsız bir alternatif olmadığını ve kendi sağlık riskleri setine sahip olduğunu kanıtlıyor. “Yeni nesil esigara” ve HTP’ler:
Yüksek Bağımlılık Potansiyeline sahiptir.
Kalp ve akciğerlere doğrudan zarar veren kimyasallar içerir.
Geleneksel tütün kullanımına geçiş riskini artırır.
Uzmanlar, tütün kullanımının güvenli bir yolu olmadığını ve en sağlıklı seçeneğin tütün ve nikotin içeren tüm ürünlerden uzak durmak olduğunu vurguluyor. Tüketicilerin, özellikle gençlerin, pazarlama iddiaları yerine bilimsel verilere odaklanarak sağlık kararlarını almaları büyük önem taşıyor.
