Doğru tansiyon ölçümü nasıl yapılır? (Tansiyon ölçme kuralları)
- Dünyanın en büyük sağlık riski obezite ve hava kirliliği - 22 Kasım 2025
- Kalbimiz için en büyük tehlike hangisi? Şeker mi, tuz mu, yoksa yağ mı? - 21 Kasım 2025
- Kış aylarında D vitamini eksikliği artıyor! - 20 Kasım 2025
Tansiyon, sağlığımız için çok büyük bir öneme sahip. Dolayısıyla yapacağımız ölçümlerin de doğru olması, yapılacak tedaviyi kolaylaştırması açısından hayati değer taşıyor. Peki doğru tansiyon ölçümü nasıl yapılır? Tansiyon ölçme kuralları nelerdir?
Türk Kardiyoloji Derneği Başkanı Prof.Dr. Mustafa Kemal Erol, doğru tansiyon ölçümü hakkında bilgi verdi.
TANSİYON DEĞERLERİ GÜN İÇİNDE DEĞİŞİR Mİ?
Evet, kan basıncı gün içinde dalgalı bir seyir gösterir. Heyecanlanınca artar, bir şeye öfkelendiğimizde yükselir, sakinleştiğimizde düşer. Önemli olan ortalama değerin 14-9’unaltında olması. Tansiyonumuzun gün içinde en yüksek olduğu saatler sabah saatleridir. Saat 9.00’da en yüksek değer, gece uykuda da en düşük değer ölçülür.
HER HASTANIN TANSİYON CİHAZI OLMALI MI?
Kesinlikle. Yüksek tansiyon hastasının kan basıncını ölçmeyi öğrenmesi ve evde kendi ölçümlerini yapabilmesi gerekiyor. Bu, hem hipertansiyonun kontrolü hem de hastanın tedaviye uyumu açısından son derece önemli.
Örneğin doktor görünce ya da hastanede ortamında tansiyonun çıktığı, evde yapılan ölçümlerde tansiyonun normal olduğu ‘beyaz önlük hipertansiyonu’ denenbir durum var. Bunun ekarte edilmesi için ev ölçümleri çok önemli. Bir de evde tansiyonunu ölçen hasta, tuzlu yediğinde veya ilacını almadığında kan basıncındaki yükselmeyi kendisi bizzat görüyor. Bu da ilacını atlamamasına, tuzsuz yemeye uyumu sağlıyor. Yine ev ölçümlerinin kaydedilip kontrollerde hekime götürülmesi ilaç ayarlamaları hakkında son derece yararlı.
TANSİYON HANGİ SIKLIKLA ÖLÇÜLMELİ?
Sabah ve akşam günde 2 kez ölçülmesini öneriyoruz. Sabah idrar yapıldıktan sonra aç karna, rahat bir koltukta en az 5 dakika oturup ölçüm yapılmalı. Ölçüm esnasında bacaklar sarkık olmalı, bacak bacak üstüneatılmamalı. Yine aynı şartlarda akşam yemeği öncesi ölçüm yapılmalı.
Ölçümler sabah ve akşam not edilmeli, takip edilen hekime gösterilmeli. Ani baş ağrısı, başdönmesi, bayılma hissi olursa o anda da kan basıncı ölçülmeli.
BİLEKTEN ÖLÇEN DİJİTAL ALETLER ZARARLI MI?
Hayır, değil. Ancak koldan ölçüm yapan cihazlar daha çok tercih edilir.
KİLOLU HASTALARIN CİHAZI FARKLI MI?
Doğru sonuç alınabilmesi için tansiyon aleti manşonunun boyutları hastaya uygun olmalı. Standart tansiyon aletinin manşon kesesi 12 cm eninde 35 cm boyundadır. Obezlerde ve kolu kaslı kişilerde kese genişliği 20 cm, uzunluğu 40 cm civarında olmalı.
HANGİ CİHAZLAR DAHA SAĞLIKLI SONUÇ VERİR?
En doğru sonuç veren eski cIvalı manometreli tansiyon aletleriydi. Ancak bunlar civanın çevre kirliliği etkileri nedeniyle terk edildi. Kalibre edilmiş bir aneroid manometre veya osillometrik ölçüm yapan elektronik bir tansiyon aleti kullanılabilir. Bu cihazların kalibrasyonu en az 6 ayda bir civalı manometrelerle karşılaştırılarak kontrol edilmeli.
HANGİ KOL TERCİH EDİLMELİ?
İlk zamanlar her iki koldan ölçüm yapılmalı. Sonraki takiplerde yüksek olan koldan tansiyon ölçülmeli. Normalde tansiyon, sağ kolumuzda, sola göre 5 mmhg daha yüksektir. Dolayısıyla normalde sağ koldan takip yaparız. Ancak sağ kola giden damarlarda daralma olan kişilerde sağda düşük, sol kolda daha yüksek kan basıncı olabilir. Bu durumda sol koldan ölçüm yapmak gerekir.
TANSİYON ÖLÇERKEN UYMANIZ GEREKEN 8 KURAL
1-Tansiyonunuzu istirahat esnasında otururken ölçün.
2-Ölçüm esasında idrara sıkışık olmayın.
3-Hareket ettikten sonra tansiyonunuzu ölçmeyin, en az 5 dakika dinlenin.
4-Son yarım saat içinde sigara, kahve gibi tansiyonu etkileyecek madde veya içeceklerden uzak durun.
5-Ölçüm sırasında konuşmayın.
6-Ön kolunuz tamamen çıplak olsun, giysilerinizin üzerinden ölçüm yapmayın. Gömlek ya da kazakların bilek kısımlarının geriye çekilmesi kolu sıkıştırabilir. Bu durum damara baskı yaparak tansiyonu yanlış ölçebilir.
7-Uygun tansiyon aleti kullanın. Şişmanlarda küçük, zayıflarda büyük manşonlu tansiyon aleti kullanılması sonucun yanlış çıkmasına neden olur.
8-Manşonun üzerindeki işaret kısmını dirseğiniç kısmına gelecek şekilde yerleştirin. Ölçüm esnasında ön kolunuzu kalp hizasında tutun.
