Akciğer hastalıklarının ”büyük beşlisine” dikkat…
- Kış güneşi de alerji yapar mı? - 8 Aralık 2023
- Obezite ameliyatı sonrası erken dönemde hamile kalmak sakıncalı mı? - 8 Aralık 2023
- Çocuk sahibi olamayanlara ”testis kanseri tetkiki yapılsın” önerisi… - 5 Aralık 2023
Solunum Derneği TÜSAD, ”büyük beşli” olarak adlandırılan ”KOAH, astım, zatürre, tüberküloz ve akciğer kanseri” hastalıklarındaki ölüm oranlarının yüksekliğine dikkati çekti. Bu ”Büyük 5’liye” karşı erken teşhis ve tedavinin yaygınlaşması gerektiğinin altı çizildi.
TÜSAD, akciğer hastalıklarının ”büyük beşli” olarak adlandırılan ”KOAH, astım, zatürre, tüberküloz ve akciğer kanseri” hastalıklarındaki ölüm oranlarının yüksekliğine dikkati çekti.
TÜSAD Akciğer Kanseri Çalışma Grubu Başkanı Doç. Dr. Pınar Akın Kabalak, şunları anlattı:
Bu yıl sonuna kadar yeni 12 bin 70 akciğer kanseri tanısı
Bu beş akciğer hastalığı, tüm dünyada ürkütücü sayıda ölüm ve sakatlığın baş sebebi. Akciğer kanseri, kanser ilişkili ölümlerde ilk sırada yer alıyor. Akciğer kanseri erkeklerde prostat kanserine göre, kadınlarda ise meme kanserine göre 3 kat daha ölümcül. 2023 yılı sonuna kadar 238 bin 340 kişinin daha akciğer kanseri tanısı alacağı tahmin ediliyor. Bu hastalardan da yaklaşık 12 bin 70 kişinin akciğer kanseri nedeniyle hayatını kaybedeceği öngörülüyor.
KOAH nedeniyle yıllık yaklaşık 3,2 milyon insan hayatını kaybediyor. Astım, 262 milyon kişi ile en yaygın bulaşıcı olmayan hastalık. Özellikle COVID-19 pandemisi ile sıklığı giderek artan tüberküloz ise yeniden ciddi bir toplum sağlığı problemi olmaya maalesef başladı.
Büyük 5’liye karşı erken teşhis ve tedavi yaygınlaşmalı
Tütün ve tütün ürünleri kullanımıyla mücadelenin yanı sıra erken teşhis ve tedaviye erişimin yaygınlaştırılması gerekir. Bu ciddi beş akciğer hastalığının ekonomik yükünde de ciddi artışlar yaşanıyor. Örneğin pnömoni tedavisinin yıllık maaliyeti 71–167 milyar dolar olarak hesaplanmış. Amerika’da astım için yıllık 18 milyar dolar bütçe ayrılıyor. Bu yüksek rakamlara gelir dağılımındaki dengesizlik-eşitsizlik de eklenince, özellikle düşük gelirli ülkelerde kişiler yetersiz sağlık bakım hizmetine mahkum oluyor.
Baş sorumlu tütün ve hava kirliliği
Hava kirliliği, tütün ürünleri ve iklim değişikliğine bağlı olarak solunum sağlığının korunması giderek zorlaştı. Tütün ve tütün ürünlerine maruziyet çok önemli ama önlenebilir bir etmen. Mentollü sigara veya elektronik sigara çeşitleri ile gençlerde tütün ürünü kullanımı daha az zararlı ve masum gibi gösterilmeye çalışılsa da, yarattıkları etkiler en az klasik sigara kadar zararlı. Tütün ve tütün ürünleri kullanımı akciğer kanserinin ilk sıradaki nedeni. Mesleki maruziyet de ikinci sırada yer alıyor. Radon gazı, iç ve dış ortam hava kirliliği, arsenik, asbest, dizel egzoz dumanı gibi maddelere maruz kalmak riski artırıyor. Gitgide artan şehirleşme, orman arazilerinin azalması ile günlük yaşantıda bu risklere farkında olmadan daha da fazla maruz kalıyoruz. Küresel iklim değişikliğinin bir sonucu ortaya çıkan devasa yangınlar nedeniyle havada partiküler madde oranı artmakta ve solunan hava kalitesi düşüyor.
